Signaaltraining
Het lichaam wordt gesteund door onze botten en door bindweefselsystemen, fasciae genaamd. Deze fasciae dienen op de juiste spanning te staan hetgeen door de steunfunctie van onze spieren verzorgd wordt. Fasciae lopen door het gehele lichaam en verbinden bijvoorbeeld de kuit via de rug met het voorhoofd. Een andere belangrijke spierketen die de fascie ook volgt is die van de rechter voorzijde van het bekken via het linker schouderblad naar de rechter achterzijde van de schedel. Het lichaam streeft naar neutrale spanning. Bij of na blessures komt het voor dat een bepaalde spier die deze spanning moet verzorgen de steunende kwaliteit verliest waardoor de orde in de gehele spierketen vermindert. Zo’n spier is vaak nog wel sterk, maar is de timing en het juist opstarten verloren. Vergelijk een slecht functionerende auto als je de contactsleuteltjes niet kunt vinden. De motor doet het wel, maar het signaal om op te starten komt niet aan. Meer motorvermogen levert dan niets op. De contactsleuteltjes zien te vinden is de oplossing. Zo ook in het lichaam. De hersenen moeten het juiste signaal weer naar de juiste spier sturen.
Het is voor te stellen dat andere spieren de functie gaan overnemen van de zwakke schakel; dit betekent overbelasting (pijn en spanning). Overbelasting is een situatie waarbij meer spierfunctie gevraagd en meer spiervermogen geleverd wordt dan strikt noodzakelijk zou zijn bij een optimaal ontspannen en afgemeten bewegen. Zwaar tillen met en goede techniek leidt dus niet tot overbelasting. Lichtere lasten tillen met een slechte techniek wel! We kennen het voorbeeld wel dat een straatwerker zonder klachten zware tegels tilt, maar bij het oppakken van een snoeppapiertje door zijn rug gaat. Hier is een duidelijk voorbeeld van een fout signaal met een acuut gevolg. Minder dramatisch en daardoor ook vaak minder duidelijk zijn de foute signalen die gegeven worden bij chronische blessures. Er wordt meer spanning gebruikt dan nodig!
Weak link-training is meer het trainen van de hersenen dan het trainen van spieren. Het is een therapeutische training die altijd onder leiding van een gekwalificeerde fysiotherapeut plaatsvindt.
Een weak link is een functioneel tekort in de biomechanische keten door afgenomen neuromusculaire controle, onvoldoende stabiliteit, afgenomen spierkracht en angst/vermijdingsgedrag met als resultaat een slecht functionerend bewegingsapparaat.
Voorbeelden
Enkele voorbeelden van klachten die een relatie met een weak link / zwakke signaalfunctie kunnen hebben.
- Hoofdpijnklachten lijkend op bijholteontsteking met negatieve röntgenuitslag
- Rugklachten van onbegrepen chronische aard kunnen bestaan via zwakke schakels in de buik- rug- of heupspieren.
- Achillespeesklachten blijken te kunnen bestaan op basis van slecht functionerende hamstrings.
- Beperkte gewrichtsmobiliteit op basis van slechte steunfunctie. Bijvoorbeeld een slecht functionerende heup na een operatie.
- Gestoord bewegingspatroon van de schoudergordel (verstoord scapulathoracaal ritme door slecht functionerende m. serratus anterior) waardoor de arm niet omhoog geheven kan worden.
- Hamstringklachten bij lopers op basis van een slecht functionerende steunende functie van de heupspieren (m. iliopsoas).
- Versterken van de zwakke schakels in de schoudergordel of de bovenarm (m. triceps) levert naast het opnieuw aanspreken van de steunfunctie van strekspieren van de pols (onderarm) een pijnvrije elleboogfunctie van de elleboog op na tenniselleboogklachten.
- Onbegrepen klachten in het algemeen; signaaltraining vraagt een nieuwe manier van diagnosticeren die gebaseerd is op rationeel denken en gevolgd wordt door wetenschappelijk onderzoek. Tot op heden wordt er nog beperkt naar signaalfouten gezocht. Ze worden dan dus ook niet gevonden. Juist ook mensen met onbegrepen klachten kunnen met de nieuwe visie op bewegen soms de oplossing vinden voor hun vaak langdurig bestaande klachten waarvoor middels andere diagnostische middelen onvoldoende aantoonbare verklaring gevonden kon worden.
Hoe ziet een signaaltraining er uit?
Allereerst wordt er uiteraard onderzoek gedaan naar de aard van de klachten en wordt in kaart gebracht of er zwakke schakels bestaan en welke. Tevens wordt beoordeeld of de patiënt geschikt is voor de zware training die mogelijk gaat volgen.
Daarna wordt de patiënt in een positie gebracht waarbij de spieren die de zwakke schakel zouden kunnen vervangen (overbelasting), uitgeschakeld worden wat betreft hun verkrampende reactie. Dit is per definitie pijnvrij! Tijdens een weaklink-training zal nooit pijn bestaan!
De spier die de zwakke schakel vormt wordt nu onder belastende en moeilijke omstandigheden uitgenodigd, zwaar werk te verrichten waarbij er langdurig tot uitputting gepresteerd wordt. Dit gebeurt altijd in een zogenaamde gesloten keten, hetgeen betekent dat meerdere steunspieren in het lichaam kunnen samenwerken. Zo wordt de spier die de zwakke schakel vormt weer in de keten ingebouwd; het juiste samenwerkende signaal wordt weer afgevuurd en bevestigd door pijnvrij zwaar bewegen. Door herhaalde en zwaardere uitvoering krijgt het signaal weer plaats in de hersenen om primair opgestart te worden zonder verkramping en overbelastende bewegingspatronen; bewegen zoals vroeger!
Wanneer het signaal is ingebouwd, wordt dit geïntegreerd in het dagelijks bewegen of sport door middel van reguliere (kracht)trainingsvormen.
Hulpmiddelen
Bij de weaklink-training wordt met name Redcord gebruikt, alsmede de Swissbal. Redcord is juist zo goed te gebruiken voor het zogenaamde downgraden, oftewel extern ondersteunen door middel van elastieken, zodat er pijnvrij en zuiver gewerkt kan worden. Geleidelijk aan worden de oefeningen zwaarder gemaakt binnen het persoonlijk kunnen van sporter of patiënt. De Swissbal is heel geschikt gebleken om thuis te trainen om het juiste signaal vaster en zekerder in te bouwen na therapeutische training.
Beide middelen hebben in zich dat er in een gesloten keten gewerkt kan worden; lichaamsgewicht heeft invloed op bal of touw. Tevens hebben we te maken met wiebelige omstandigheden. Wiebelige omstandigheden maken dat er meer samenwerking in het gehele lichaam plaats gaat vinden (balanceren doe je met je hele lijf). Tevens zal er een grotere aanspraak gemaakt worden op onbewuste regelmechanismen (balanceren kun je niet uitleggen).
Met dank aan: Aernout Lubbers en Chris Groothoff – Stabiliteitstrainingscentrum.nl