Duizeligheid
Duizeligheid is een veelvoorkomend symptoom dat het dagelijks leven flink kan verstoren. Hoewel het vaak niet levensbedreigend is, kan het wel behoorlijk ongemakkelijk zijn. Duizeligheid kan variëren van een licht gevoel in het hoofd tot het gevoel de controle over je evenwicht te verliezen.
Wat is duizeligheid?
Duizeligheid is het gevoel dat je lichaam of hoofd niet in de juiste positie staat ten opzichte van je omgeving. Het kan zich uiten als draaierigheid, het gevoel dat je zweeft of het idee dat de wereld om je heen draait. Dit kan gepaard gaan met misselijkheid, zweten en soms braken. Duizeligheid ontstaat wanneer er een verstoring is in de manier waarop je hersenen informatie ontvangen over je evenwicht.
Hoe werkt het evenwichtsorgaan?
Ons lichaam heeft verschillende systemen die samenwerken om ons evenwicht te behouden en ons goed te laten bewegen. Deze systemen sturen informatie naar de hersenen, die vervolgens de spieren aansteken om onze houding aan te passen. Duizeligheid ontstaat wanneer er een misverstand is tussen de signalen van deze systemen en hoe de hersenen deze verwerken
- De evenwichtsorganen
De evenwichtsorganen in het binnenoor zijn verantwoordelijk voor het registreren van bewegingen van het hoofd, zoals rotaties en veranderingen in snelheid. Ze helpen ook de positie van het hoofd ten opzichte van de zwaartekracht te bepalen. Als deze organen niet goed functioneren, kan dit leiden tot duizeligheid. - De ogen
Onze ogen zijn essentieel voor het bewaren van ons evenwicht. Ze geven ons informatie over de horizon en helpen bepalen waar de zwaartekracht zich bevindt. Als we onze ogen sluiten of in een omgeving zijn zonder visuele referentie, kan het moeilijker worden om ons evenwicht te bewaren. Bij sommige vormen van duizeligheid, zoals BPPD, is er tijdelijke verstoring van de interactie tussen visuele informatie en de signalen van het evenwichtsorgaan. - Spiergevoel (proprioceptie)
Onze spieren, vooral in de nek en benen, helpen ons de positie van ons lichaam te begrijpen. Dit proces, proprioceptie genoemd, speelt een cruciale rol bij het behouden van evenwicht. Problemen met spieren of gewrichten, zoals bij nekpijn, kunnen het evenwichtsgevoel verstoren.
Oorzaken van duizeligheid
Duizeligheid kan verschillende oorzaken hebben, zowel fysiek als emotioneel. Hier zijn enkele van de belangrijkste:
- Aandoeningen van het binnenoor en evenwichtsorgaan (zoals BPPD, vestibulaire neuritis, of de ziekte van Ménière): Verstoring van het evenwichtsorgaan leidt vaak tot duizeligheid.
- Neurologische oorzaken (zoals hersenschudding of vestibulaire migraine): Problemen met het zenuwstelsel kunnen duizeligheid veroorzaken.
- Lage bloeddruk: Wanneer de bloeddruk te laag is, krijgen de hersenen tijdelijk onvoldoende bloed, wat vooral bij snel opstaan duizeligheid kan veroorzaken.
- Hyperventilatie: Te snel ademhalen verstoort de zuurstof- en kooldioxidebalans, wat duizeligheid kan veroorzaken.
- Angst en stress: Deze kunnen het zenuwstelsel beïnvloeden en duizeligheid veroorzaken, vaak gepaard met een gevoel van paniek.
- Hartproblemen: Hartritmestoornissen kunnen de bloedtoevoer naar de hersenen verminderen, wat duizeligheid kan veroorzaken.
- Medicatie: Bepaalde medicijnen, zoals bloeddrukverlagers en antidepressiva, kunnen duizeligheid veroorzaken als bijwerking.
Veelvoorkomende vormen van duizeligheid
- BPPD (Benigne Paroxismale Positieduizeligheid): Dit wordt veroorzaakt door losse ‘oorsteentjes’ in het evenwichtsorgaan. Duizeligheid treedt op bij bepaalde bewegingen van het hoofd, zoals bukken of opstaan, en de aanvallen duren meestal kort maar kunnen intens zijn.
- Neuritis Vestibularis: Een ontsteking van de zenuw van het evenwichtsorgaan, die plotselinge duizeligheid veroorzaakt, vaak gepaard met misselijkheid. Dit duurt meestal een paar dagen.
- Ziekte van Ménière: Deze aandoening gaat gepaard met aanvallen van duizeligheid, gehoorverlies en soms oorsuizen. De aanvallen kunnen variëren in duur en intensiteit.
Behandeling van duizeligheid
De behandeling van duizeligheid hangt af van de oorzaak. Soms wordt medicatie voorgeschreven door een arts of neuroloog. Bij sommige vormen van duizeligheid, zoals BPPD, kunnen specifieke manoeuvres worden uitgevoerd om de ‘oorsteentjes’ in het evenwichtsorgaan weer op hun plaats te krijgen.
Als fysiotherapeut kan ik je helpen je evenwicht te verbeteren en je hersenen te laten wennen aan een nieuwe situatie. Dit kan door middel van gerichte oefeningen, repositie-manouvres en advies over leefstijl en houding. Fysiotherapie richt zich bijvoorbeeld op:
- Vestibulaire Revalidatie: Dit is een behandelmethodiek die specifiek gericht is op het evenwichtsorgaan. Het helpt het lichaam te trainen om weer een goed evenwicht te behouden door gerichte oefeningen. Voor mensen met aandoeningen zoals BPPD of vestibulaire neuritis, kunnen specifieke oefeningen het evenwichtsgevoel verbeteren en de duizeligheid verminderen.
- Oefeningen voor evenwicht en proprioceptie: Door oefeningen te doen die het proprioceptieve systeem (de zintuigen die informatie geven over de positie van je lichaam) versterken, kunnen fysiotherapeuten de balans verbeteren. Deze oefeningen richten zich vaak op het versterken van spieren in de benen en de nek en het verbeteren van de coördinatie tussen je ogen, je spieren en het evenwichtsorgaan.
- Repositie-manouvres voor BPPD: Bij BPPD kunnen bepaalde manoeuvres (zoals de Epley-manoeuvre) helpen de losse ‘oorsteentjes’ in het binnenoor weer op de juiste plaats te krijgen. Dit kan de duizeligheid snel verlichten.
Heb je last van duizeligheid? Wil je weten hoe orofaciale fysiotherapie kan helpen? Neem gerust contact op voor persoonlijk advies of plan een afspraak in via het PORTAAL.